Dertig organisaties slaan handen ineen om alzheimer te stoppen

Deze week is het startschot gegeven voor het landelijk project ABOARD (A personalized medicine approach for Alzheimer’s disease). Dit is een samenwerking van meer dan dertig partners, waaronder de Hersenstichting, om de ziekte van Alzheimer te stoppen. ABOARD is daarmee het eerste onderzoeksproject dat van start gaat als onderdeel van de Nationale Dementiestrategie 2021-2030 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het doel is om voorbereidingen te treffen voor een toekomst waarin de ziekte van Alzheimer wordt gestopt vóór het start. Dit gebeurt onder andere door het mogelijk maken van verbeterde diagnostiek, ontwikkelen van risicoprofielen op maat en focus op preventie door het vergroten van het bewustzijn rondom dementie en hersengezondheid.  

In Nederland hebben bijna 300.000 mensen dementie en jaarlijks komen daar ongeveer 20.000 mensen bij. Het is de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland en daarmee een van de grootste uitdagingen van deze eeuw. Dementie wordt voor een groot deel veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer. Een ziekte waar helaas nog geen medicijn voor is. Om de stijging van het aantal mensen met dementie te verkleinen richt ABOARD zich op de fase vóór dementie.  

Preventie is de sleutel om alzheimer te stoppen

Wiesje van der Flier, projectleider van ABOARD en wetenschappelijk directeur van Alzheimercentrum Amsterdam: “Onderzoek heeft aangetoond dat alzheimer zich ontwikkelt gedurende een periode van twintig tot dertig jaar. En daar ligt de sleutel. Ingrijpen voordat de ziekte zich openbaart. We moeten mensen bereiken die het risico lopen om de ziekte te krijgen. En die mensen zijn we eigenlijk allemaal. Daarom willen we het bewustzijn rondom alzheimer bij een groot publiek vergroten. Ook zetten we de benodigde stappen naar een toekomst waarin behandeling op maat mogelijk is. Kennis delen over hoe je je hersengezondheid kunt versterken en mensen met alzheimer kunt ondersteunen is ook een onderdeel van dit project. Er is nog veel nodig om Nederland klaar te stomen voor een toekomst met behandeling op maat.”  

Ziekteverloop voorspellen 

Onderzoekers van ABOARD gaan testen ontwikkelen om de diagnose alzheimer snel en nauwkeurig te stellen. Deze testen moeten de eerste hersenveranderingen kunnen herkennen, maar ook verschillen tussen patiënten zichtbaar maken. Zo kunnen individuele alzheimerrisicoprofielen worden ontwikkeld om het persoonlijk verloop van de ziekte te voorspellen. 

Behandeling op maat 

Behandelaars krijgen na het stellen van de diagnose alzheimer vaak de vraag: ‘Wat kan ik zelf doen om het ziekteproces vertragen?’ Van der Flier: “Preventie door het aanpassen van leefstijl kan nut hebben, maar leefstijlinterventies worden op dit moment nog niet aangeboden in de geheugenpoli’s. Tegelijkertijd wordt er keihard gewerkt aan medicijnen. Maar is het Nederlandse zorgsysteem hier al klaar voor? Een belangrijk aandachtspunt is dat er een gepersonaliseerde aanpak komt en dat we de patiënt betrekken bij alle aspecten van zijn/haar ziekte en de behandeling daarvan. Omdat geen mens hetzelfde is.” 

Samen alzheimer stoppen voor het start  

In het ABOARD-project bundelen meer dan dertig partners hun krachten, waaronder de Hersenstichting. Zowel publieke als private partijen uit de gehele kennisketen werken samen: van universiteiten tot zorg- en kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en bedrijven.  

De Hersenstichting is partner in ABOARD. Merel Heimens Visser, directeur bestuurder van de Hersenstichting: “We kampen met een explosieve groei van Nederlanders met een hersenaandoening. En specifiek met dementie. We moeten daarom met zijn allen samenwerken om een toekomst te creëren zonder hersenaandoeningen. Want alleen samen kunnen we hersenaandoeningen behandelen én in de toekomst voorkomen. Door het project ABOARD te financieren kunnen we een toekomst zonder dementie een stap dichterbij brengen. Het is daarbij belangrijk om te laten zien wat je zelf kunt doen om je hersenen in goede conditie te houden en het risico op een hersenaandoening te verkleinen. Dat is waar de Hersenstichting zich binnen ABOARD voor inzet.”

De Hersenstichting draagt € 250.000 bij aan het project via het Fonds Bomers Marres. Een Fonds op Naam dat is opgericht vanuit een nalatenschap ten behoeve van het financieren van alzheimeronderzoek. 

Meer weten?

Een overzicht van alle partners en meer informatie over ABOARD zijn te vinden op www.aboard-project.nl.

 

ABOARD is het eerste onderzoeksproject dat van start gaat als onderdeel van de Nationale Dementiestrategie 2021-2030 van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het geeft invulling aan een belangrijk deel van Missie IV: In 2030 is de kwaliteit van leven van mensen met dementie met 25% toegenomen. Missie IV is een van de vijf missies opgesteld voor het maatschappelijk thema gezondheid en zorg en staat beschreven in de Kennis- en Innovatieagenda 2020-2023 van Health~Holland.