Prolactinoom

Prolactinomen worden ingedeeld in microprolactinomen (kleiner dan 1 centimeter) en macroprolactinomen (groter dan 1 centimeter).

Prolactinoom is de meest voorkomende hypofysetumor; het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Meestal betreft het een microprolactinoom.

Oorzaak

Het is onduidelijk wat precies de oorzaak is van een prolactinoom. Het lijkt erop dat de groei van een prolactinoom onder invloed staat van vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogenen). Zo worden de meeste prolactinomen spontaan kleiner na de overgang.

Symptomen

De klachten van een prolactinoom verschillen tussen mannen en vrouwen.

Bij vrouwen:

Bij mannen:

Diagnose

Een prolactinoom wordt vastgesteld door bepaling van het prolactinegehalte in het bloed. Met name als het prolactinegehalte licht verhoogd is, zal het prolactinegehalte een aantal keren bepaald moeten worden. Vervolgens wordt bij een daadwerkelijk verhoogd prolactinegehalte een MRI-scan van het hoofd gemaakt.
Als er aanwijzingen zijn dat iemand minder kan zien, wordt hij naar de oogarts verwezen voor analyse van het gezichtsvermogen.

Behandeling

Een prolactinoom, zowel micro- als macroprolactinoom, heeft over het algemeen een goede prognose en wordt in eerste instantie altijd met medicijnen behandeld. Alleen als de tumor zorgt voor verminderd zien, welke niet op korte termijn minder wordt met de medicijnen, of als iemand de medicijnen niet verdraagt, zal een operatie nodig zijn. Binnen enkele maanden tot een jaar hoort het prolactinegehalte gedaald te zijn tot normale waarden en horen de klachten te zijn afgenomen, dan wel verdwenen te zijn.

Bij een microprolactinoom zal de patiënt, afhankelijk van de bloeduitslagen, gedurende drie tot vijf jaar behandeld worden met medicijnen. Nadien zal beoordeeld worden of het mogelijk is om de medicijnen te stoppen. Er is echter nog niet veel ervaring, ook niet internationaal, met hoe het patiënten vergaat die gestopt zijn met de behandeling. De eerste onderzoeken geven aan dat zeker in de helft van de gevallen het prolactinoom weer actief wordt. Daarom is het belangrijk dat controle van het prolactinegehalte ook na het stoppen van de medicijnen plaats zal vinden.

Bij een macroprolactinoom zal na een bepaalde periode van behandeling een controle van de tumorgrootte plaats vinden door middel van controle van het gezichtsvermogen bij de oogarts of door middel van MRI-scan.

Als iemand medicatie voorgeschreven krijgt, is het belangrijk om een eventuele kinderwens vooraf met de arts door te spreken. De medicatie kan dan eventueel aangepast worden.

Sinds kort wordt tevens aangeraden om een echo van het hart te laten maken. Sommige van deze medicijnen, zijn in hoge doseringen geassocieerd met geringe lekkage van de hartkleppen. Dit is een associatie die recentelijk aan het licht is gekomen bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Zij gebruiken deze medicijnen ook, maar in veel hogere doseringen dan voor behandeling van een prolactinoom noodzakelijk is. Bij patiënten behandeld voor een prolactinoom zijn vooralsnog geen afwijkingen aan de hartkleppen gevonden. Een hartonderzoek bij langdurige gebruik van deze medicijnen wordt vooralsnog wel aangeraden.