Kenmerken van menière
Als je menière hebt, dan merk je dat meestal eerst aan plotse aanvallen van duizeligheid. Deze duizeligheid is zo erg dat je niks meer kunt doen.
Tijdens zo’n aanval kun je ook last hebben van andere klachten, zoals:
- heftige misselijkheid en vaak ook overgeven
- slechter of vervormd horen
- tinnitus
- een vol gevoel in je oor
- schokkende bewegingen van je ogen, waar je geen controle over hebt
De klachten kunnen per aanval wisselen en zijn zo heftig dat je geen dagelijkse dingen meer kunt doen. In het begin heb je de klachten meestal alleen aan 1 oor. Na de aanval heb je hier geen last meer van.
Een aanval kan tussen de 20 minuten tot 12 uur duren. Hoe ernstig de aanvallen zijn en hoe vaak ze gebeuren, verschilt per patiënt. Je kunt wekelijks een aanval hebben, maar het kan ook jaren duren tot je de volgende krijgt.
Diagnose van menière
Menière begint meestal met plotse aanvallen van duizeligheid, waarin je je erg misselijk voelt. Het kan ook zijn dat je eerst moeite met horen krijgt en er daarna pas aanvallen van duizeligheid ontstaan. Met deze klachten kom je vaak eerst bij je huisarts.
Bij een vermoeden van menière verwijst de huisarts je door naar de kno-arts in het ziekenhuis. Deze arts doet een hoortest om te onderzoeken of je problemen met horen hebt. Zo’n hoortest heet ook wel een audiogram. Soms moet je hier een paar keer voor naar het ziekenhuis. Zo kan de arts op verschillende momenten meten hoe goed je kunt horen.
De arts kan de diagnose menière stellen bij deze 3 voorwaarden:
- je hebt 2 aanvallen gehad van langer dan 20 minuten
- uit de hoortest blijkt dat je bepaalde tonen slechter hoort
- er is geen andere oorzaak voor de tinnitus of het volle gevoel in je oor
Soms is na de hoortest al duidelijk of er sprake kan zijn van menière. Maar het is ook mogelijk dat de arts denkt dat er een andere oorzaak voor je klachten is. Of dat de arts verder onderzoek wil doen. Als dat zo is, dan onderzoekt de arts je evenwicht en soms ook je bloed.
Soms maakt de arts een MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging) of CT-scan (Computer Tomografie) om een bepaald deel van je oor beter in beeld te brengen. Dit kan de arts helpen om de diagnose menière te stellen.
Oorzaken van menière
Wetenschappers weten nog niet wat menière veroorzaakt. Als je de aandoening hebt, dan heb je te veel van een bepaald soort vocht in je binnenoor: binnenoorvloeistof. Waar dit door komt, is nog onduidelijk.
Behandeling van menière
Soms verdwijnt menière vanzelf. Er is nog geen behandeling die je van menière kan laten genezen of een aanval kan stoppen. Wel zijn er medicijnen die een aanval minder erg kunnen maken. Ook kan je behandelaar je medicijnen geven tegen de misselijkheid.
Als je veel heftige aanvallen hebt, kan de kno-arts onder lokale verdoving een prikje in je oor geven, bijvoorbeeld met dexamethason of gentamicine. Dit kan de aanvallen minder heftig maken en zorgt soms ook dat je beter gaat horen. Heel soms helpen deze prikjes niet. Een operatie kan dan mogelijk zijn.
Bij ernstige tinnitus verwijst de kno-arts je door naar een audiologisch centrum. Hier kun je hulpmiddelen krijgen, zoals een tinnitusmaskeerder of hoortoestel. Die zorgen dat je tijdelijk minder last hebt van tinnitus.
Omgaan met menière kan erg zwaar zijn en tot verschillende mentale problemen leiden. Zoals ernstige angst, somberheid of een depressie. Als je hier last van hebt, kun je hulp krijgen van een speciale arts: een psycholoog of psychiater.
Een psychiater kan je medicijnen geven als er bijvoorbeeld sprake is van een depressie. En een psycholoog kan je speciale therapie geven, zoals EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Dit kan het makkelijk maken om met de aandoening te leven. Ook kun je cognitieve gedragstherapie volgen bij een ggz-organisatie voor doven en slechthorenden, zoals GGMD.
Gevolgen van menière
Bij menière heb je in het begin meestal alleen klachten tijdens een aanval. Maar in een latere fase zijn de problemen met horen vaak blijvend. Ook kun je dan aan beide oren klachten krijgen.
Als je weinig aanvallen en klachten hebt, valt er mogelijk goed met menière te leven. Bij ernstige klachten is dat anders: je kunt dan veel onrust ervaren en minder plezier in het leven hebben.
Menière kan gevolgen hebben voor verschillende gebieden van je leven:
- Iets begrijpen: door de tinnitus of de angst voor een nieuwe aanval kun je je onrustig voelen. Dit kan het lastiger maken om ergens je aandacht bij te houden.
- Jezelf verplaatsen: tijdens een aanval kun je je door de heftige duizeligheid nauwelijks verplaatsen. Maar ook tussen de aanvallen door kun je moeite hebben met het bewaren van je evenwicht. Lopen, fietsen of autorijden is dan lastiger.
- Jezelf verzorgen: tijdens en na een aanval heb je vaak zo weinig energie dat het lastiger is om goed voor jezelf te zorgen. Ook kan het moeilijk zijn om in slaap te vallen als je veel last hebt van tinnitus of andere klachten hebt.
- Omgaan met anderen: door de problemen met horen kost het volgen van en meedoen aan een gesprek vaak veel energie. Mogelijk ga je sociale situaties daardoor liever uit de weg.
- Dagelijkse activiteiten: werken, koken, afspreken met vrienden. Tijdens een aanval is het niet mogelijk om door te gaan met je dag. Maar ook kun je door blijvende klachten weinig energie hebben voor dagelijkse dingen.
- Meedoen aan de wereld: leven met menière kan zwaar en stressvol zijn. Zo kun je je angstig, somber, onrustig of eenzaam voelen door je klachten. Het kan dan helpen om met een professionele hulpverlener te praten.
De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:
- Prof. dr. Tjasse Bruintjes, Bijzonder hoogleraar Keel-, Neus- en Oorheelkunde, LUMC te Leiden