Kenmerken van PSP
PSP ontstaat meestal bij volwassenen tussen de 50 en 70 jaar. Door de ziekte krijg je meestal last van een paar van deze kenmerken:
- trager bewegen
- stijve spieren
- moeite met het bewegen van je ogen
- moeite met praten en slikken
- problemen met je evenwicht
- problemen met denken
- problemen met je gedrag
PSP is een parkinsonisme. Dit betekent dat de klachten van PSP kunnen lijken op de ziekte van Parkinson. Toch is PSP een andere hersenziekte met een ander proces.
Diagnose van PSP
Door PSP kun je eerst moeite krijgen met het bewaren van je evenwicht. Hierdoor val je vaker. Maar het is ook mogelijk dat je eerst last krijgt van problemen met denken of onthouden. Met deze klachten kom je vaak bij de huisarts.
De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis, een neuroloog. De neuroloog zal eerst vragen stellen over je klachten en je lichaam onderzoeken. Zo kan deze arts beter bepalen of er sprake kan zijn van PSP.
Soms maakt de neuroloog een MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging) of een PET-scan (Position Emission Tomography). Hiermee kan die je hersenen in beeld brengen en beter bepalen of PSP de oorzaak van je klachten kan zijn.
Een diagnose stellen kan lastig zijn, omdat PSP erg lijkt op andere hersenziektes. Zoals de ziekte van Parkinson.
Oorzaken van PSP
Wetenschappers weten nog niet precies wat PSP veroorzaakt. In sommige gevallen blijkt de oorzaak erfelijk. Als er meer mensen met PSP in je familie zijn, dan kun je laten onderzoeken of de ziekte erfelijk is. Dit heet een erfelijkheidsonderzoek.
Behandeling van PSP
Als je PSP hebt, dan kun je niet meer beter worden. Wel kan een team van speciale zorgverleners ervoor zorgen dat je minder last hebt van klachten. En dat je beter met de ziekte kunt leven.
Zo kan een fysiotherapeut je leren om makkelijker te bewegen en je evenwicht beter te bewaren. Een ergotherapeut kan je leren om dagelijkse activiteiten zo lang mogelijk zelf te blijven doen. En een logopedist kan je helpen bij problemen met spreken en slikken.
Soms kunnen medicijnen tegen de ziekte van Parkinson je ook helpen om beter te bewegen.
Gevolgen van PSP
Als je PSP hebt, dan worden je klachten langzaam erger. Ook kan het zijn dat je korter leeft door de ziekte.
PSP kan verschillende lichamelijke en mentale gevolgen veroorzaken:
- Iets begrijpen: door de ziekte ga je langzamer denken en slechter zien. Daardoor begrijp je dingen vaak minder goed of minder snel.
- Jezelf verplaatsen: door de verschillende problemen met bewegen kun je moeite krijgen met lopen en meedoen aan het verkeer. Het kan zijn dat een rolstoel nodig is.
- Jezelf verzorgen: omdat je meer moeite krijgt met slikken, zien en bewegen wordt het ook steeds lastiger om goed voor jezelf te zorgen. Uiteindelijk kun je hulp nodig hebben bij het wassen, eten en aankleden.
- Omgaan met anderen: door de ziekte krijg je moeite met praten. Ook kan je gedrag veranderen. Sociale activiteiten kunnen daardoor een uitdaging worden.
- Dagelijkse activiteiten: bij ernstige klachten kun je dagelijkse activiteiten vaak niet meer zelf doen. Je hebt dan hulp van een ander nodig.
- Meedoen aan de wereld: omdat de lichamelijke en mentale klachten steeds erger worden, wordt meedoen aan de wereld steeds lastiger.
De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:
- Dr. Bart van de Warrenburg MSA, neuroloog, Radboudumc te Nijmegen