De Hersenstichting draagt met € 371.859 bij aan onderzoek van Maastricht University, Amsterdam UMC en UMC Utrecht. Het onderzoek staat onder leiding van Caroline van Heugten en Janneke Horn. De onderzoekers willen weten of COVID-19 voor hersenschade zorgt. En als dat zo is, hoe dat gebeurt en welke schade dat is.

Veel meer dan een zware griep

In 2020 was er één ding dat ons leven beheerste: COVID-19. Door de nieuwe leefregels waar we mee te maken kregen. Of omdat je misschien zelf besmet raakte, of een naaste. Een ziekte die zich razendsnel verspreidde en waar we niets over wisten. En die combinatie maakte veel mensen heel erg bang.

Ook over de gevolgen op de lange termijn is niets bekend. Wel lijkt het erop dat COVID-19 ook de hersenen aantast. De hersenen van overleden patiënten zijn onderzocht en die zijn beschadigd. Het is nog niet duidelijk of dat ook gebeurt bij patiënten die de ziekte overleven.

COVID-patiënten die in het ziekenhuis worden opgenomen, hebben soms klachten die hiermee te maken kunnen hebben. Tijdens de periode dat ze in het ziekenhuis liggen, maar ook daarna. Het gaat dan om klachten zoals:

  • in de war zijn
  • dingen vergeten
  • snel afgeleid zijn

Een deel van de patiënten is behandeld op de intensive care (IC). Dat is voor veel mensen zo’n nare ervaring, dat zij en hun naasten er daarna nog veel last van hebben. Ook zorgt het ernstig ziek zijn voor allerlei klachten die langer duren. Dit is het Post Intensive Care Syndroom (PICS).

Het is nog niet duidelijk of en hoe COVID-19 de hersenen beschadigt en waar mensen na de ziekte nog last van kunnen hebben. Daarom is er ook geen goede behandeling.

Wat gebeurt er in de hersenen?

De onderzoekers willen weten of COVID-19 hersenschade veroorzaakt. Als dat zo is, willen ze ook weten hoe dat gebeurt en bij welke patiënten. Ook gaan ze kijken welke schade er precies ontstaat. Vervolgens willen ze onderzoeken op welke manieren patiënten en hun naasten daar last van hebben.

Bij het nadenken bijvoorbeeld, maar ook over hoe iemand zich voelt. Het onderzoek kijkt ook naar de problemen die dat geeft in het dagelijkse leven en het meedoen in de samenleving.

Als dat duidelijk is, willen de onderzoekers zorgen voor twee dingen:

  1. Informatie voor artsen, zodat zij beter weten hoe ze patiënten kunnen helpen
  2. Een brochure met informatie voor patiënten en hun naasten

Waarom steunt de Hersenstichting dit onderzoek?

Het onderzoek helpt om beter te begrijpen of en hoe COVID-19 voor schade aan de hersenen zorgt. Daardoor kunnen patiënten beter behandeld worden en hebben ze minder last van klachten.

Dit onderzoek draagt bij aan de doelstelling van de Hersenstichting: minder sterfte en ziektelast door hersenaandoeningen. Daarom steunt de Hersenstichting het onderzoek met € 371.859.

Vragen over corona en de hersenen in deze bijzondere tijd

Het is een bijzondere tijd waarin ook jij misschien met allerlei vragen zit. We kunnen ons voorstellen dat je vragen hebt over corona in combinatie met jouw hersenaandoening of met de hersenaandoening van jouw naaste. Of dat je vragen hebt over hoe je je hersenen zo gezond mogelijk kunt houden, ondanks de maatregelen.

We zetten alle informatie en tips voor je op een rij.

Bekijk de informatie en tips

Meer over het onderzoek

Aan het onderzoek doen 200 patiënten mensen mee die COVID-19 hebben gehad. Daarvan zijn er 100 op de intensive care behandeld en 100 op een gewone afdeling van het ziekenhuis. Het onderzoek vindt plaats in Amsterdam, Utrecht en Maastricht.

Hoe pakken ze dit aan?

Het onderzoek bestaat uit:

1. Een testbezoek: er wordt een MRI-scan van de hersenen gemaakt en er worden tests gedaan. Die zijn bedoeld om te kijken hoe goed verschillende functies van de hersenen het doen. Bijvoorbeeld dingen onthouden, begrijpen, lezen, zien en rekenen.

2. Een vragenlijst: deze wordt door de patiënt en naaste ingevuld, nadat de patiënt het ziekenhuis verlaat. Dit gebeurt 6 maanden na het eerste bezoek nog een keer. De vragen gaan o.a. over hoe iemand zich voelt, hoe het in het dagelijkse leven gaat en hoe fijn men het leven vindt.

Op deze manier kunnen de onderzoekers zien of er dingen veranderen na langere tijd. Ook weten ze zo of het verschil maakt als een patiënt op de IC heeft gelegen.

Welke resultaten verwachten de onderzoekers?

Als blijkt dat COVID-19 voor hersenschade zorgt, verwachten de onderzoekers dat dit vooral zo is bij patiënten die op de IC hebben gelegen. Ook denken ze dat het meemaken van een verblijf op IC voor klachten zorgt. Dat komt door de nare ervaringen die daarbij horen, zoals beademd worden en alleen zijn. Dat leidt tot allerlei lichamelijke en mentale klachten, die voor verschillende problemen zorgen.

Door het onderzoek denken de onderzoekers dat ze beter snappen wat er precies gebeurt en welke gevolgen dit heeft. Daardoor kunnen ze artsen en patiënten beter informeren. Dat zorgt voor betere behandelingen en beter herstel.

Hoe ver is het onderzoek?

Alle 200 patiënten hebben een MRI scan gehad en hebben de vragenlijst ingevuld. De onderzoekers zijn deze gegevens aan het verwerken. 6 maanden na de eerste keer zullen patiënten de vragenlijst opnieuw invullen.

Wat is de volgende stap?

Na het onderzoek worden artsen en nieuwe patiënten geïnformeerd. Artsen weten dan beter hoe ze patiënten kunnen behandelen. Patiënten en hun naasten weten beter waar ze mee te maken kunnen krijgen nadat ze ziek zijn geweest. Ook kan er nieuw onderzoek worden gedaan naar behandelingen van hersenschade door COVID-19.

Webinar Cognitieve klachten na corona

Heb je corona gehad en nog steeds last van cognitieve klachten, zoals vergeetachtigheid, concentratieproblemen en overprikkeling? En wil je graag meer weten over de oorzaak van deze klachten en hoe je ermee omgaat? Deze vragen kwamen aan bod tijdens het webinar Cognitieve klachten na corona op 27 mei, georganiseerd door Longfonds en de Hersenstichting. Heb je het webinar gemist? Bekijk het hier onder terug: