10 vragen en antwoorden over cognitieve klachten na corona

Best veel mensen hebben cognitieve klachten na corona. Denk hierbij aan vergeetachtigheid, concentratieproblemen en overprikkeling. Deze klachten kunnen een enorme impact op je leven hebben. Daarom is het niet vreemd dat er tijdens het webinar ‘Cognitieve klachten na corona’, dat we eind mei met het Longfonds organiseerden, maar liefst 900 vragen gesteld werden. We hebben de 10 meest gestelde vragen voor je op een rij gezet.

1. Kunnen mijn cognitieve klachten overgaan?

Ja. We zien vaak dat de cognitieve en emotionele klachten na corona erger worden als mensen zich fysiek beter voelen. De cognitieve klachten herstellen vaak als laatste. Deze klachten worden beïnvloed door persoons- en omgevingsfactoren.

2. Maakt het voor de ernst van de klachten uit hoe ziek je geweest bent van corona?

Nee. Voor mensen die thuis hebben uitgeziekt is er geen relatie tussen ernst van de klachten en hoe ziek je bent geweest van corona. Opmerkelijk is wel dat mensen die in het ziekenhuis opgenomen zijn geweest minder last lijken te hebben van langdurige coronaklachten.

3. Wat is het verschil tussen cognitieve klachten na corona en bij een burn-out?

Het is lastig om te zeggen wat het verschil precies is. Dit komt omdat er nog veel onbekend is over zowel corona als burn-out. Sommige experts denken dat de cognitieve klachten na een burn-out wat stabieler zijn, en de klachten na burn-out erg kunnen wisselen. Maar dit verschilt erg per persoon. We weten wel dat cognitieve klachten na corona en kenmerken van een burn-out erg op elkaar kunnen lijken.

4. Als je last hebt van overprikkeling, is het dan goed om prikkels met mate op te zoeken zodat je eraan went? Of kun je prikkels dan beter vermijden?

Bij cognitieve klachten geldt eigenlijk hetzelfde als bij fysieke klachten: rustig opbouwen! Als je weet dat je snel overprikkeld raakt, bedenk dan van welke prikkels je last hebt. Zoek deze prikkels niet op of zoek naar mogelijkheden om er minder last van te hebben. Voorkom overprikkeling. Als visuele prikkels je snel te veel zijn, kies dan bijvoorbeeld de plek waar je gaat zitten en ga niet bij het raam zitten. En als je je niet goed kunt concentreren, zorg dan dat wanneer je een gesprek voert niet ook de tv aan staat. Na een tijdje kun je in kleine stapjes opbouwen. Ergotherapie kan je hierbij helpen.

Kaartje | Overprikkeling

Overprikkeling komt veel voor bij hersenaandoeningen en heeft een enorme impact. Het kan leiden tot klachten als vermoeidheid, overgeven en hoofdpijn. Of het kan de klachten die je al hebt door een hersenaandoening erger maken….

Ontvang per e-mail

Ontvang via de post

5. Hoe herken je je grens als je pas veel later op de dag een dip krijgt? En wat moet je doen als je in een dip komt doordat je over je grens gegaan bent?

Het komt veel voor dat mensen pas later op de dag een dip krijgen en eigenlijk helemaal niet gemerkt hebben dat ze over hun grens zijn gegaan.

Belangrijk is om rustig op te bouwen. Op een goede dag moet je niet veel meer doen dan op een slechte of een gemiddelde dag. Zo voorkom je een dip. Dat voelt raar en alsof je je best niet doet. Maar het is echt de snelste manier om te herstellen. Soms verwacht je omgeving dat je weer van alles kunt. Zeker op een goede dag kun je daar veel last van hebben. Dat maakt het rustig opbouwen van activiteiten moeilijk. Een goede balans in energieverdeling over de dag en de week vasthouden, ook op goede dagen, kan je dan erg helpen. Belangrijk om rationeel keuzes te maken en niet op basis van gevoel (ik voel me goed en doe daarom meer).

Bekijk voor meer praktische tips de video’s met ergotherapeuten.

6. Hoe komt het dat je je een paar dagen prima voelt en vervolgens weer een paar dagen ‘terug bij af’?

Als iemand na corona wat opknapt en weer wat meer gaat doen, dan kan dit een terugval tot gevolg hebben. Soms is er ook geen duidelijke aanwijzing voor een terugval. Het is daarom heel belangrijk dat je de tijd neemt om te herstellen en activiteiten rustig opbouwt. Zoek ook naar herstelmomenten die bij jou passen. Voor de een is dat wandelen, voor de ander een stukje lezen of gewoon even gaan zitten met een kopje thee.

7. Hoe komt het dat de cognitieve klachten toenemen zodra de lichamelijke klachten verminderen?

Zolang je alleen in je eigen huis bent en niet veel doet, vallen de cognitieve klachten minder op. Als je lichamelijke klachten verminderen, ga je meer doen; je gaat meer activiteiten ondernemen waar ook cognitief een beroep op je wordt gedaan. Thuis is het rustig en wordt er cognitief minder van je gevraagd. Hierdoor loop je sneller tegen de cognitieve klachten aan.

8. Hoe kan ik klachten uitleggen aan mijn omgeving, bijvoorbeeld aan mijn kinderen, zodat zij ook begrijpen wat er is?

Ons advies is om goed na te denken aan wie je uitleg wilt geven en aan wie niet. Informeer met name mensen die belangrijk voor je zijn. Je kunt hen uitleggen dat het door corona moeilijk is om je aandacht goed te richten en ook om je aandacht ergens bij te houden. Je hebt daardoor soms moeite om prikkels te filteren, om dingen te onthouden of om je te concentreren.

Je kunt (eventueel samen met een behandelaar) en informatiebrief maken die je deelt met de mensen die voor jou belangrijk zijn. Hierin kun je de belangrijkste klachten opschrijven maar vooral ook wat voor jou kan helpen. Zoals de tv uit terwijl je een gesprek voert of niet langer dan een half uur bezoek ontvangen.

Je kunt je omgeving ook verwijzen naar de informatie voor naasten op coronaplein. Ook is het aan te bevelen om de omgeving naar de webinars op coronaplein te laten kijken. Aan de hand van de webinars kun je dan uitleggen hoe het voor jou is.

Kaartje | Naasten

Als iemand getroffen wordt door niet-aangeboren hersenletsel (NAH) heeft dat gevolgen voor de getroffene, maar ook zeker voor zijn of haar omgeving. Vooral de partner van de persoon met NAH zal dagelijks met de gevolgen…

Ontvang per e-mail

9. Hoe vind ik in mijn omgeving een ergotherapeut die gespecialiseerd is in cognitieve klachten door corona?

De meeste ergotherapeuten zouden je moeten kunnen helpen. Het adviseren over energieniveau is namelijk onderdeel van de opleiding tot ergotherapeut. Via ergotherapie.nl/zoek-een-ergotherapeut kun je daarnaast specifiek zoeken op ‘hersenletsel’ of ‘chronische vermoeidheid’. Dan vind je ergotherapeuten die waarschijnlijk voldoende expertise hebben om coronapatiënten goed te kunnen behandelen.

Sommige ergotherapeuten hebben zich tijdens hun loopbaan toegelegd op een andere specialiteit, zoals het voorschrijven van hulpmiddelen. En sommige ergotherapeuten maken een opbouwschema dat geen rekening houdt met terugval. Dat is bij langdurige coronaklachten niet handig. Bespreek daarom of je ergotherapeut deze ervaring heeft met energiemanagement door middel van bijvoorbeeld de activiteitenweger, de activiteitenmonitor, ‘niet rennen maar plannen’ of ‘graded activity’.

10. In hoeverre worden wereldwijde onderzoeken aan elkaar gekoppeld zodat het wiel niet opnieuw hoeft te worden uitgevonden?

De Federatie Medisch Specialisten en het Nederlands Huisartsen Genootschap scannen alle artikelen die er zijn op het gebied van diagnostiek en behandeling. Zij zullen hier een richtlijn van maken. Dat is een enorme klus. De richtlijn wordt verwacht in de zomer van 2022.

Terugkijken webinar ‘Cognitieve klachten na corona’

Tijdens dit webinar worden vanuit verschillende invalshoeken ervaringen, informatie en tips gedeeld. Ervaringsdeskundige Jacqueline Roest vertelt welke impact de cognitieve problemen op haar leven hebben. Revalidatiearts Paulien Goossens gaat in op mogelijke oorzaken van deze klachten. En ergotherapeut Sabine van Erp geeft tips over wat je kunt doen als je zelf last hebt van cognitieve problemen.