Kenmerken

Als je tinnitus hebt, dan hoor je in je hoofd of je oren één of meer geluiden die niet vanuit je omgeving komen. Het kan zijn dat het geluid soms zachter klinkt of even verdwijnt. Maar het is ook mogelijk dat je het de hele dag door hoort.

Niet iedereen met tinnitus hoort hetzelfde geluid. Zo kan het klinken als sissen, zoemen, brommen, piepen, fluiten, rinkelen, klikken, knisperen of ruisen. Maar het kan bijvoorbeeld ook een combinatie van hoge en lage tonen zijn. Of het ritme van je hartslag hebben.

Door tinnitus kun je je onrustig of machteloos gaan voelen. Hierdoor kun je allerlei klachten krijgen, zoals:

Je kunt plots last van tinnitus krijgen. Maar het kan ook langzaam ontstaan. Bijvoorbeeld een tijdje nadat je een harde klap op je hoofd (traumatisch hersenletsel) of een beroerte hebt gehad.

Ook kan het ontstaan nadat je lange tijd onder mentale druk hebt gestaan. Of als je hersenen al jaren hard moeten werken, omdat je minder goed kunt horen dan je denkt.

Diagnose

Als je tinnitus hebt, dan hoor je in je hoofd of je oren één of meer tonen die niet vanuit je omgeving komen. Het geluid kan harder klinken als het stil is of als je veel stress hebt. Met deze klachten kom je vaak eerst bij je huisarts.

De huisarts zal met een lampje in je oren kijken. Als er geen sprake is van een verstopt oor of vocht achter je trommelvlies, dan verwijst de huisarts je naar een speciale arts in het ziekenhuis: een kno-arts.

De kno-arts zal je oren testen en een audiogram (hoortest) maken. Soms is verder onderzoek van je bloed, oren of gehoorzenuw nodig. De arts kan er dan bijvoorbeeld voor kiezen om je bloeddruk te meten. Of om een CT-scan (Computer Tomografie) of een MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging) te maken.

Oorzaken

De meest voorkomende oorzaak van tinnitus is schade aan je gehoor. Dit ontstaat meestal door te lang naar harde geluiden te luisteren. Zoals luide muziek op een concert of luide geluiden op de werkvloer.

Als je gehoor beschadigd is, dan moeten je hersenen extra hard werken. Dit kan ervoor zorgen dat je hersenen te veel onder druk komen te staan en je tinnitus krijgt.

Maar je hersenen kunnen ook op andere manieren onder druk komen te staan, met tinnitus als gevolg. Zo kan dit gebeuren door een hersenschudding, een hersenvliesontsteking, een hersentumor, ouderdom, bepaalde medicijnen of stress.

Bepaalde aandoeningen, zoals de ziekte van Ménière of MS, kunnen ook tinnitus veroorzaken.

Behandeling

Soms verdwijnen de klachten vanzelf. Maar je kunt er ook langer dan 6 maanden last van hebben. Je hebt dan chronische tinnitus.

De oorzaak en de gevolgen van tinnitus zijn niet altijd makkelijk te behandelen. Daarom kan het zijn dat je moet leren om er een lange tijd mee om te gaan. Er bestaan verschillende behandelingen die kunnen zorgen dat je niet of nauwelijks last hebt van klachten bij het doen van dagelijkse activiteiten.

Je behandelaar zal je eerst informatie geven over tinnitus. Als de tinnitus wordt veroorzaakt door een aandoening, dan zal je hiervoor behandeld worden.

Na het audiogram kan blijken dat bepaalde hulpmiddelen, zoals een tinnitusmaskeerder of hoortoestel, tijdelijk kunnen zorgen dat je minder last hebt van tinnitus. Als dat zo is, dan zal de kno-arts je doorverwijzen naar een audiologisch centrum.

Bij mentale klachten kun je begeleiding krijgen van speciale hulpverleners. Ook kun je cognitieve gedragstherapie volgen bij een ggz-organisatie voor doven en slechthorenden, zoals GGMD.

Ernstige mentale klachten, zoals angst of somberheid, kunnen worden behandeld door een psychiater of psychotherapeut. Deze arts kan je medicijnen geven of speciale therapie, zoals EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Hierdoor kun je je beter gaan voelen.

Gevolgen

Sommige mensen met tinnitus hebben er nauwelijks last van. Maar het kan ook zijn dat het oorsuizen de hele dag door aanwezig is en je er veel last van hebt.

Tinnitus kan verschillende gevolgen hebben voor je dagelijks leven:

  • Iets begrijpen: als je je erg onrustig of machteloos voelt door tinnitus, dan is het mogelijk dat het lastiger is om ergens je aandacht bij te houden. Maar dit hoeft niet zo te zijn.
  • Jezelf verplaatsen: bij weinig klachten lukt het vaak prima om jezelf van A naar B te verplaatsen.
  • Jezelf verzorgen: als je een harde toon in je oren hoort, dan kan het zijn dat het soms langer duurt voor je in slaap valt.
  • Omgaan met anderen: als je veel stress over je tinnitus hebt, kan het zijn dat je sociale situaties liever uit de weg gaat.
  • Dagelijkse activiteiten: sommige mensen raken erg gespannen door de toon in hun oren. Dit kan leiden tot moeheid en minder energie om dingen te doen.
  • Meedoen aan de wereld: uiteindelijk lukt het de meeste mensen met chronische tinnitus om hiermee om te gaan en goed mee te doen aan de wereld.

De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:

  • Olav Wagenaar, Klinisch neuropsycholoog, Rijndam Revalidatie en Respect Ouderenzorg te Den Haag