Verschillende vormen
Een hersenstamberoerte kan zowel een infarct als bloeding in de hersenstam zijn. Bij een infarct is er sprake van een verstopping van een bloedvat. Bij een bloeding is er sprake van lekkage uit het bloedvat.
Beide incidenten zorgen voor een verstoorde bloedtoevoer naar de hersenstam. Hierdoor kan zuurstofrijk bloed dit belangrijke hersengebied niet meer goed bereiken. Er ontstaat dan een zuurstoftekort waardoor de hersenstam niet goed meer kan functioneren.
Symptomen
De symptomen hangen af van de locatie en omvang van de hersenstamberoerte. De volgende verschijnselen kunnen optreden bij een beroerte in de hersenstam:
- Evenwichtsproblemen
- Misselijkheid door draaiduizeligheid
- Ongecontroleerde oogbewegingen
- Diplopie (dubbelzien)
- Onregelmatige ademhaling
- Dysfagie (slikproblemen)
- Dysartrie (spraakstoornis die betrekking heeft op de articulatie van de gesproken taal)
- Verlammingen
- Bewustzijnsstoornissen
- Evenwichtsproblemen
- Misselijkheid door draaiduizeligheid
- Ongecontroleerde oogbewegingen
- Diplopie (dubbelzien)
- Onregelmatige ademhaling
- Dysfagie (slikproblemen)
- Dysartrie (spraakstoornis die betrekking heeft op de articulatie van de gesproken taal)
- Verlammingen
- Bewustzijnsstoornissen
Een hersenstamberoerte is een zeer ernstige aandoening en als er een groot gebied is aangedaan, raakt de patiënt in coma of komt deze te overlijden.
Behandeling
Een hersenstamberoerte moet in eerste instantie behandeld worden zoals andere beroertes. De behandeling van een beroerte kan onderscheiden worden in drie fasen:
-
Acute fase
De acute fase is de eerste fase na het ontstaan van de beroerte. Hierbij is het van belang zo snel mogelijk na ontstaan van de eerste symptomen de ambulance te waarschuwen door 112 te bellen.
-
Herstelfase of revalidatiefase
Als in het ziekenhuis de hersenstamberoerte behandeld is, dan breekt de revalidatiefase aan. Revalidatie biedt een op de patiënt afgestemde behandeling; het is gericht op kwaliteit van leven, met als hoeksteen het vergroten van zelfredzaamheid en deelname aan de maatschappij.
Als de beroerte heeft geleid tot een Locked-in syndroom zal er in de revalidatiefase vooral gewerkt worden aan het mogelijk maken van communicatie. In eerste instantie betreft dit het beantwoorden van ja/nee-vragen. In een later stadium wordt er (indien mogelijk) gewerkt aan meer geavanceerde communicatie.
-
Chronische fase
De chronische fase beslaat de hele periode na de revalidatiefase en is gericht op verwerking, acceptatie, leren omgaan met blijvende beperkingen en ondersteuning van de mantelzorgers. In deze fase zal de mate van herstel afnemen maar is nog wel verbetering mogelijk.
De acute fase is de eerste fase na het ontstaan van de beroerte. Hierbij is het van belang zo snel mogelijk na ontstaan van de eerste symptomen de ambulance te waarschuwen door 112 te bellen.
Als in het ziekenhuis de hersenstamberoerte behandeld is, dan breekt de revalidatiefase aan. Revalidatie biedt een op de patiënt afgestemde behandeling; het is gericht op kwaliteit van leven, met als hoeksteen het vergroten van zelfredzaamheid en deelname aan de maatschappij.
Als de beroerte heeft geleid tot een Locked-in syndroom zal er in de revalidatiefase vooral gewerkt worden aan het mogelijk maken van communicatie. In eerste instantie betreft dit het beantwoorden van ja/nee-vragen. In een later stadium wordt er (indien mogelijk) gewerkt aan meer geavanceerde communicatie.
De chronische fase beslaat de hele periode na de revalidatiefase en is gericht op verwerking, acceptatie, leren omgaan met blijvende beperkingen en ondersteuning van de mantelzorgers. In deze fase zal de mate van herstel afnemen maar is nog wel verbetering mogelijk.
Gevolgen
De gevolgen zijn afhankelijk van de omvang en de exacte locatie van de hersenstamberoerte. Bij een grote hersenstamberoerte raakt de patiënt snel in coma en is de kans op overlijden groot. De toestand van patiënten die een hersenstamberoerte overleven, varieert van een niet-responsief waaksyndroom tot een goed herstel.
Er zijn verschillende syndromen gedefinieerd die het gevolg kunnen zijn van een hersenstamberoerte. Belangrijke syndromen zijn het syndroom van Wallenberg en het Locked-in syndroom.
-
Syndroom van Wallenberg
Het syndroom van Wallenberg wordt veroorzaakt door een beroerte in een specifiek deel van het onderste gedeelte van de hersenstam, het verlengde merg welk de verbinding vormt met het ruggenmerg. Dit syndroom kan gepaard gaan met dysphagie, diplopie, verlies van gevoeligheid voor pijn en temperatuur aan één zijde van het gelaat en lichaam en coördinatieverlies.
-
Locked-in syndroom (LIS)
Locked-in is een neurologische toestand waarbij de patiënt als het ware zit opgesloten in zijn of haar eigen lichaam. Doordat het overgrote deel van het lichaam verlamd is, kan de patiënt niet spreken of bewegen. De patiënt lijkt in coma te zijn, maar is zich wel degelijk bewust van zijn of haar omgeving.
De patiënt kan namelijk wel geluiden waarnemen en als de ogen zijn geopend kan hij of zij ook zien. De patiënt is dus volledig bewust, maar kan niet of beperkt met zijn of haar omgeving communiceren.
Bij klassieke LIS kan de patiënt zijn of haar ogen alleen nog verticaal bewegen en dit als communicatiemiddel gebruiken. In het meest ongunstige geval kan hij of zij op geen enkele manier motorisch met de omgeving communiceren. Dit wordt een volledig LIS genoemd.
Syndroom van Wallenberg
Het syndroom van Wallenberg wordt veroorzaakt door een beroerte in een specifiek deel van het onderste gedeelte van de hersenstam, het verlengde merg welk de verbinding vormt met het ruggenmerg. Dit syndroom kan gepaard gaan met dysphagie, diplopie, verlies van gevoeligheid voor pijn en temperatuur aan één zijde van het gelaat en lichaam en coördinatieverlies.
Locked-in syndroom (LIS)
Locked-in is een neurologische toestand waarbij de patiënt als het ware zit opgesloten in zijn of haar eigen lichaam. Doordat het overgrote deel van het lichaam verlamd is, kan de patiënt niet spreken of bewegen. De patiënt lijkt in coma te zijn, maar is zich wel degelijk bewust van zijn of haar omgeving.
De patiënt kan namelijk wel geluiden waarnemen en als de ogen zijn geopend kan hij of zij ook zien. De patiënt is dus volledig bewust, maar kan niet of beperkt met zijn of haar omgeving communiceren.
Bij klassieke LIS kan de patiënt zijn of haar ogen alleen nog verticaal bewegen en dit als communicatiemiddel gebruiken. In het meest ongunstige geval kan hij of zij op geen enkele manier motorisch met de omgeving communiceren. Dit wordt een volledig LIS genoemd.