Hypofyse

Functie van de hypofyse

De hypofyse controleert de werking van een aantal hormoonproducerende klieren zoals de bijnieren en de schildklier, bij vrouwen de eierstokken en bij mannen de zaadballen. De hypofyse produceert zelf ook hormonen, en is dus ook een klier. Hormonen zijn boodschapperstoffen die – meestal via het bloed – onder andere de stofwisseling, de groei en de voortplanting regelen. De hypofyse vormt zo de schakel tussen het centrale zenuwstelsel en het hormoonstelsel buiten de hersenen.
Enkele voorbeelden van hormonen geproduceerd door de hypofyse: groeihormoon, adenocorticotroof hormoon (ACTH), follikelstimulerend hormoon (FSH), prolactine, endorfinen, oxytocine.

Ziektebeelden veroorzaakt door de hypofyse:

• Acromegalie (overproductie van groeihormoon)
• Prolactinoom (goedaardig hypofysegezwel, waardoor teveel prolactine wordt geproduceerd)
• Ziekte van Cushing (verhoogde productie van het hormoon ACTH waardoor de bijnierschors te veel cortisol aanmaakt)
• Niet-Functionerend Hypofyseadenoom (goedaardig hypofysegezwel dat geen hormonen in overmaat maakt. Het kenmerkt zich door groei, waardoor de gezonde hypofyse en de oogzenuw in de verdrukking komen. Door verminderde aansturing van andere klieren is een tekort aan hormonen het gevolg)
• Craniofaryngeoom (zeldzaam goedaardig hypofysegezwel, met dezelfde symptomen als het niet-functionerend hypofyseadenoom)
• Diabetes Insipidus (gebrek aan of ongevoeligheid voor anti-diuretisch hormoon door hormonale verstoring in hersenen)
• Kallmannsyndroom (uitblijven van puberteit door aangeboren aandoening, waardoor specifieke verbindingen ontbreken tussen hypofyse en hypothalamus)
• Syndroom van Sheehan (het grotendeels afsterven van de hypofyse van de moeder tijdens de bevalling, met als gevolg noodzaak tot hormoonvervangende behandelingen)
• Wanneer de hypofyse minder goed werkt, kan de aanmaak van hormonen verstoord worden. Dit is het geval bij secundaire bijnierschorsinsufficiëntie. Klik hier om de gevolgen en behandeling te lezen. 

Meer informatie over hypofyseaandoeningen in het kader van het coronavirus kunt u hier vinden.

Tips voor patiënten en naasten

Twijfel je over jouw situatie? Wil je even met iemand overleggen voor je naar de dokter gaat? Neem gerust even contact op met een van onze medewerkers van de infolijn.

Download de folder Hersenen en slaap

Slapen doet iedereen. Maar wat is slaap eigenlijk? En wat hebben de hersenen ermee te maken? Hoewel slaaponderzoekers nog volop discussiëren over de functie van slaap, zijn ze het erover eens dat slaap essentieel is voor de gezondheid. Wel kunnen mensen nogal verschillen in het aantal uren slaap dat ze nodig hebben om overdag goed te functioneren en gezond te blijven.
Deze folder beschrijft wat slaap is, hoe de hersenen slaap reguleren, en hoe een gezond slaappatroon is te bevorderen.

Liever de folder bestellen? Klik hier.