TIA (Transient Ischaemic Attack)

Waarschuwing

Bel direct alarmnummer 112 als je een TIA bij jezelf of iemand anders herkent. Ook als je twijfelt. De kenmerken van een TIA lijken op die van een beroerte. Daarom is het belangrijk om medische hulp te zoeken.

Kenmerken van een TIA

Bij een TIA krijg je plots last van klachten. Deze kunnen per persoon verschillen. Soms is het lastig om de diagnose TIA te stellen. Bel daarom laagdrempelig alarmlijn 112 als je plotseling last krijgt van één van deze kenmerken:

• scheve mond
• slecht zien, dubbelzien of tijdelijke blindheid
• warrig of onduidelijk praten
• minder kracht of controle over een arm en/of been
• misselijkheid en soms ook braken
• problemen met het evenwicht (duizeligheid of omvallen)
• geen gevoel in delen van je lichaam, of een veranderd gevoel

Diagnose van een TIA

Als de klachten en verschijnselen weer verdwenen zijn en je denkt dat je een TIA hebt gehad, bel dan zo snel mogelijk de huisarts en maak diezelfde dag nog een afspraak. De huisarts zal je vragen om te beschrijven wat er gebeurde en wat je voelde. Zo kan je huisarts bepalen of er sprake kan zijn van een TIA.

Als dat zo is, dan verwijst de huisarts je naar een TIA-poli of TIA-service. Meestal moet je hier dan snel naartoe. Dit is een speciale afdeling in het ziekenhuis. Een neuroloog zal je hier snel onderzoeken.

Om de diagnose te stellen zal de neuroloog meestal een CT-scan (Computer Tomografie) of MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging) van je hersenen maken. Dit brengt delen van de hersenen in beeld. Vaak wordt er ook nog een geluidsonderzoek van de slagaders gemaakt en een hartfilmpje (ECG). De neuroloog zal ook laboratoriumonderzoek laten doen. Zo kan de arts direct besluiten welke behandeling je nodig hebt.

Oorzaken van TIA

De oorzaak van een TIA is vaak een slechte kwaliteit van de binnenwand van de bloedvaten. In de loop van de jaren raakt de binnenwand van de bloedvaten langzaam beschadigd. Hierdoor wordt de wand dikker. Dit heet slagaderverkalking.

Ouderdom

Als je ouder wordt kunnen je bloedvaten verkalkt of verstopt raken. Je hebt dan meer kans op een TIA.

Ongezond leven

Maar ook door roken of een ongezonde manier van leven kunnen je bloedvaten sneller slijten of verstopt raken. Dit kan ook gebeuren als je suikerziekte hebt, of een te hoge bloeddruk, of een te hoog cholesterolgehalte.

Hart- en vaatziekte

Ook een hartziekte kan een TIA veroorzaken. Zoals een hartritmestoornis, een hartklepaandoening, of een hartinfarct. In sommige families komen hart- en vaatziekten vaker voor dan in andere families.

Behandeling van een TIA

Met een goede en snelle behandeling kun je helemaal beter worden na een TIA. Bij het kiezen van een behandeling kijkt de neuroloog naar de oorzaak van de TIA. Zo kan de arts beslissen welke behandeling geschikt is.

Leefregels

Als de TIA veroorzaakt is door een ongezonde manier van leven, dan zal de arts je aanraden om gezonder te gaan leven. Om je hierbij te helpen geeft de arts je nieuwe leefregels. De arts kan je adviseren om te stoppen met roken en gezonder te gaan eten.

Medicijnen

Als de TIA is veroorzaakt door een verstopping in je bloedvaten, dan kan een arts je een antistollingsmiddel geven. Dit medicijn maakt je bloed dunner. Hierdoor raken je bloedvaten minder snel verstopt.Vaak wordt ook een medicijn (een ‘statine’) voor het verlagen van het cholesterol voorgeschreven.

Operatie

Als je halsslagader ernstig beschadigd of verstopt is, dan kan een operatie nodig zijn

Gevolgen van een TIA

Bij een TIA verdwijnen de klachten snel. Je wordt vaak ook weer helemaal beter. Tijdens de TIA kun je wel last hebben van verschillende klachten.

• Iets begrijpen: tijdens een TIA heb je vaak moeite met praten. Ook vind je het lastig om te begrijpen wat mensen tegen je zeggen.
• Jezelf verplaatsen: na een TIA mag je 2 weken niet zelf autorijden. Dit kan het soms lastig maken om naar werk en andere plekken te gaan. Als deze 2 weken voorbij zijn, bepaalt de neuroloog of je weer mag autorijden.
• Jezelf verzorgen: door gezonder te leven, kun je een nieuwe TIA en een beroerte voorkomen. Als je rookt is het dus belangrijk om daarmee te stoppen. Ook is het belangrijk om gezonder te eten en meer te bewegen.
• Omgaan met anderen: als je een TIA hebt gehad kun je daar erg van schrikken. Omdat je bang kan zijn dat het weer gebeurt, vind je het misschien wel eng om alleen te zijn. Of blijf je misschien liever thuis.
• Dagelijkse activiteiten: als je nieuwe leefregels hebt gekregen van de arts, dan zal je leven daardoor veranderen. Zo zul je vaak meer tijd moeten maken voor sporten, bewegen en het maken van een gezonde maaltijd.
• Meedoen aan de wereld: als je een TIA hebt gehad, dan word je meestal weer helemaal beter. Je kunt daarna weer goed meedoen aan de wereld.

Cijfers

De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:

• Dr. Jaap Kappelle, neuroloog, UMC Utrecht