€ 1 miljoen voor onderzoek naar relatie tussen darmen en hersenen

Hersenfunctie verbeteren door darmen te beïnvloeden

De Hersenstichting kent 1 miljoen euro toe aan prof. dr. Iris Sommer van UMC Groningen om te onderzoeken hoe de darmen ingezet kunnen worden in de strijd tegen hersenaandoeningen. In het onderzoek worden de darmen van mensen met parkinson, alzheimer, schizofrenie en een bipolaire stoornis op natuurlijke wijze gemanipuleerd. Het doel is om ziekte gerelateerde symptomen te verminderen, het ziekteverloop positief te beïnvloeden en de mentale gezondheid te verbeteren. Als het onderzoek slaagt hebben bijna een half miljoen Nederlanders met een hersenaandoening hier direct profijt van. De toekenning van € 1 miljoen is het hoogste bedrag dat de stichting ooit heeft toegekend aan één onderzoeksproject.

“Darmgezondheid beïnvloedt de hersenfunctie sterk en op veel verschillende manieren,” zegt prof. dr. Iris Sommer, hoogleraar psychiatrie, verbonden aan UMC Groningen en hoofdonderzoeker. . “Met dit onderzoek willen we kijken hoe we de individuele darmflora bij mensen met parkinson, alzheimer, schizofrenie en een bipolaire stoornis kunnen optimaliseren. Vervolgens kijken we wat dat voor effect heeft op het sociale en persoonlijke functioneren en het welzijn van deze mensen. Met deze resultaten kunnen we ervoor zorgen dat hersenpatiënten minder ziekte gerelateerde klachten hebben en hiermee de kwaliteit van leven verbeteren. Mijn droom is dat we met deze resultaten uiteindelijk een persoonlijk afgesteld dieet kunnen ontwikkelen om het risico op een hersenaandoening te verkleinen.”

Van link naar rechts:
Prof. dr. I.E.C. (Iris) Sommer (Cognitive Neuroscience Center, Afdeling Biomedische wetenschappen van cellen & systemen, UMCG), Prof. dr. S. (Sven) van IJzendoorn (Celbiologie, Afdeling Biomedische wetenschappen van cellen & systemen, UMCG), Prof. dr. G. (Gerard) Dijkstra (Maag-, darm-, & leverarts; UMCG).

Foto credits: Sander Martens

Merel Heimens Visser, directeur van de Hersenstichting: “We zijn erg enthousiast over het onderzoek, omdat het zich op meerdere hersenaandoeningen tegelijkertijd richt én er een multidisciplinaire samenwerking is tussen de industrie, neurologie, psychiatrie, celbiologie, microbiologie en diëtetiek. Een grote groep mensen met een hersenaandoening kunnen hiermee geholpen worden. Daarnaast kunnen de resultaten uit dit onderzoek mogelijk ook gebruikt worden voor behandeling van andere hersenaandoeningen. We zijn dan ook erg blij dat we dit onderzoek mogelijk kunnen maken.”

Minidarmen uit stamcellen

In het onderzoek worden er onder andere minidarmen gemaakt met zenuwen uit stamcellen van de deelnemers, de expertise door mede-aanvrager prof van Ijzendoorn van het UMCG. Dit wordt gedaan om te kijken waar het mis gaat in de darmbalans van deze mensen en om te beoordelen welke specifieke probiotica toegediend moet worden om de optimale darmflora te ontwikkelen. Ondertussen beginnen de deelnemers met een anti-ontstekings dieet, samengesteld door prof Dijkstra, MDL-arts in het UMCG. In een tweede stap zullen de resultaten uit het onderzoek naar de minidarmen worden gebruikt om de deelnemers probiotica aan te bieden die zijn aangepast aan de persoonlijke darmflora van de deelnemers. “Door de darmflora te optimaliseren, proberen we het ziekteproces positief te beïnvloeden en de ziekte gerelateerde symptomen te verminderen die veel bij patiënten met verschillende hersenaandoeningen voorkomen.”

Reden voor de toekenning

“De Hersenstichting bestond vorig jaar 30 jaar, maar dat was wat ons betreft geen reden voor een feestje”, zegt Heimens Visser. “Het aantal mensen met een hersenaandoening blijft immers stijgen. Dit was voor ons een reden om een recordbedrag toe te kennen aan een multidisciplinair onderzoek waarmee meerdere hersenaandoeningen behandeld konden worden en die op relatief korte termijn een positief effect heeft op een grote groep mensen.” In totaal zijn er 29 onderzoeksvoorstellen bij de Hersenstichting binnengekomen, waarna er een top 5 is gemaakt van onderzoeken. Het onderzoek van Iris Sommer is door een internationale jury van hersenwetenschappers en patiënten als winnaar verkozen.

Brede interdisciplinaire expertise

Wat deze aanvraag bijzonder maakt is de brede interdisciplinaire expertise die hiervoor samenwerken met patiënten en patiëntenorganisaties, bestaand uit prof. dr. van Laar, parkinson expert UMCG, drs. Rob Hagen en Loes Terlouw, patiënt-onderzoekers, prof. dr. van IJzendoorn, celbioloog UMCG, dr. El Aidy en dr. Hermsen RUG en UMCG, microbioloog, prof. dr. Dijkstra en dr. Campmans van de MDL afdeling UMCG, prof dr. Barbara van Munster internist ouderen UMCG, dr. Benno Haarman en prof dr. Iris Sommer, psychiaters UMCG, prof. dr. ir. Lisette Groot, voedingsspecialist van de Wageningen Universiteit, dr. Saskia van Hemert, senior onderzoeker bij Winclove Probiotics. Mw Muriel Hoen en drs. Carola van Alphen steunden dit voorstel vanuit PlusMinus en Anoiksis.

Lees hier meer over het onderzoek van prof. dr. Iris Sommer.

Wil je meer weten over de andere onderzoeksvoorstellen? Kijk dan op www.hersenstichting.nl/jubileumprijs