De Hersenstichting draagt met € 50.000 bij aan onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam. Het onderzoek staat onder leiding van dr. M.M. van Stralen (VU) en dr. V. Busch (GGD Amsterdam). Doel van het onderzoek is om een bestaand programma te verbeteren en uit te breiden. Dit programma helpt tieners om beter te slapen. Goed slapen hoort bij een gezonde leefstijl en kan het risico op hersenaandoeningen verkleinen.

Slecht slapen heeft grote gevolgen

Goed slapen is enorm belangrijk voor gezonde hersenen. Terwijl je slaapt worden je hersenen als het ware weer schoongespoeld. Tijdens je slaap verwerk je alle indrukken van de dag, geef je gevoelens een plaats en zorg je ervoor dat je alle belangrijke dingen onthoudt.

Voor tieners is slaap nog eens extra belangrijk. De hersenen zijn op die leeftijd namelijk nog volop in ontwikkeling. Helaas slapen Nederlandse tieners over het algemeen vrij slecht. Ze slapen te kort en de slaap die ze wel krijgen is van slechte kwaliteit.

Slechte slaap leidt bij tieners tot verschillende problemen, zoals:

  • slechte prestaties op school
  • slechtere lichamelijke en mentale gezondheid
  • meer kans op misbruik van alcohol en drugs

Om jongeren te leren hoe belangrijk goede slaap is, heeft de Hersenstichting het lesprogramma Charge Your Brainzzz ontwikkeld. Dit programma wordt goed ontvangen door leraren en tieners. Het heeft er alleen nog niet voor gezorgd dat de tieners die het programma volgden ook beter zijn gaan slapen.

Nog beter leren slapen

Het is nodig dat tieners begrijpen waarom goede slaap belangrijk is. Maar het is ook nodig dat de omgeving waarin zij leven dat snapt. Het leven van een tiener kan namelijk erg druk zijn. School, ouders, sportclubs, vrienden en andere zaken vragen veel tijd en aandacht.

De onderzoekers willen daarom werken aan een verbeterde versie van het programma, Charge Your Brainzzz 2.0. In dit nieuwe programma wordt de omgeving van tieners meer betrokken. Ook is er aandacht voor de invloed van sociale media en stress op de slaap van tieners.

Het nieuwe programma wordt ontwikkeld samen met vmbo-leerlingen en hun omgeving. Denk hierbij aan hun ouders, leraren, schooladviseurs en andere professionals die invloed hebben op het leven van de leerlingen. Er is gekozen voor vmbo-leerlingen, omdat uit onderzoek blijkt dat zij vaak slechter slapen dan leerlingen van andere schoolrichtingen.

Waarom steunt de Hersenstichting dit onderzoek?

Als tieners beter slapen, is dat gezonder voor hun hersenen. Hierdoor ontwikkelen zij zich beter en wordt de kans kleiner dat zij later in het leven hersenaandoeningen krijgen. Dat is belangrijk, omdat vooral jongeren vaak last krijgen van een angststoornis of stemmingsstoornis. Goed slapen kan helpen om dit te voorkomen.Dit onderzoek draagt bij aan de missie van de Hersenstichting: gezonde hersenen voor iedereen. Daarom steunt de Hersenstichting dit project met € 50.000.

Meer over het onderzoek

De eerste versie van Charge Your Brainzzz bestond uit 3 lessen van 45 minuten, een website, een game en huiswerkopdrachten. Dit bleek niet genoeg om jongeren beter te laten slapen. Dat is ook niet zo gek, want gezond slapen is niet zo makkelijk. Er zijn namelijk allerlei oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat iemand slecht slaapt. Soms zijn dat oorzaken waar de jongere niets aan kan doen, zoals de situatie thuis of op school. Daarom wordt nu onderzocht wat het programma nodig heeft om het slapen wel te kunnen veranderen.

Hoe pakken ze dit aan?

Het programma wordt uitgebreid met behulp van verschillende wetenschappelijke methodes. Die houden beter rekening met de verschillende onderdelen die belangrijk zijn bij slaap en de omgeving waarin jongeren zich bevinden. Denk bijvoorbeeld aan de gezinssituatie, de druk op school of invloed van leeftijdsgenoten. Mensen uit die omgevingen worden daarom betrokken bij het programma.

Welke resultaten verwachten de onderzoekers?

De onderzoekers verwachten het bestaande programma Charge Your Brainzzz te verbeteren en uit te breiden. De nieuwe versie van het programma zal tieners helpen om hun slaapgedrag te veranderen en zo beter te slapen.

Hoe ver is het onderzoek?

Er zijn inmiddels groepsinterviews geweest met tieners, ouders en professionals uit zorg en onderwijs. Met die informatie is een systeem ontwikkeld waarmee het slaapgedrag van tieners bepaald kan worden.

Ook is er al samen met de verschillende doelgroepen gewerkt aan acties op basis van dit systeem. Denk hierbij aan:

  • lespakketten
  • latere schooltijden
  • huiswerkbegeleiding
  • aanpassen van de online communicatie vanuit school

De komende tijd worden deze acties verder onderzocht en verbeterd.

Wat is de volgende stap?

Als het lukt om het programma te verbeteren, kan dit makkelijker en sneller in heel Nederland worden aangeboden.